Wind legt bewoners geen windeieren
Afbeelding: artist’s impression van de feitelijke molens die geplaatst gaan worden, gezien vanaf de Westervoortse brug.
Bij Windpark Koningspleij, dat in 2021 wordt aangelegd, kunnen omwonenden op twee manieren meegenieten van de opbrengsten. Ze hebben een aandeel kunnen kopen, en daarnaast gaat een percentage van de stroomopbrengst naar een Omgevingsfonds.
Al in 2012 werd de Energiecoöperatie Rijn en IJssel opgericht vanwege plannen voor een windpark. In 2016 werd een geschikte locatie gevonden met de Koningspleij: vier windmolens langs de Pleijroute, bij het punt waar de IJssel zich afsplitst van de Nederrijn.
De gemeenteraad vond het een goed plan, en stemde unaniem in. Door bezwaren tot aan de Raad van State duurde het nog even, maar nu, eind 2020, is duidelijk dat er gebouwd mag worden. En ook het geld is binnen. 566 bewoners van Arnhem en omstreken zijn mede-eigenaar geworden en hebben samen 10.000 aandelen van 250 euro gekocht. Dus in maart 2021 kan de bouw van start!
In 2016-2017 organiseerde de coöperatie infomarkten en windconsultaties in de wijken die mogelijk last zouden kunnen hebben van de windmolens. David Willemsen, projectleider communicatie namens de energiecoöperatie: “Met 1500 pagina’s aan onderzoeksrapportages probeerden we te laten zien dat er overal goed over nagedacht was. Maar tegenstanders houd je toch. Wel is onze ervaring dat de weerstand vaak afneemt als de molens er eenmaal staan.”
Aandeelhouders
“In 2016 zijn we ook meteen begonnen met het peilen van de interesse om mede-eigenaar te worden. Er waren mensen die bezwaar maakten tegen de plannen, maar we wilden ook de voorstanders een stem geven. Die zijn er zeker, maar je hoort ze vaak niet.” Zo’n 700 geïnteresseerden reserveerden toen het recht om minimaal 8 aandelen te kopen. Daarvoor moesten ze 25 euro inleggen, die later verrekend is met de aandelen. “Uiteindelijk hebben afgelopen najaar dus 566 van hen daadwerkelijk aandelen gekocht. Sommigen maar een of twee, en anderen een flink aantal. Maar we wilden het graag over zo veel mogelijk mensen verdelen. De meesten komen ook echt uit de omgeving.”
Het zijn geen klassieke aandelen, legt David uit. “Je kunt ze niet verhandelen op de beurs, je bent gewoon voor een stukje mede-eigenaar. Maar we bieden mensen wel eens in de zoveel tijd de gelegenheid om onderling aandelen te verkopen tegen de dan geldende waarde.” Mensen krijgen hun inleg terugbetaald in de looptijd van het project, 20 jaar. Daar komt nog een rendement van 6% bij.
Omgevingsfonds
Uit drie aanpalende wijken is inmiddels ook een Omgevingsraad opgericht. David: “We hebben daar heel bewust ook de tegenstanders voor gevraagd. We hebben de strijdbijl begraven en moeten nu omgaan met de nieuwe situatie. In de Omgevingsraad bespreken we de werkzaamheden en bijvoorbeeld de turbinekeuze. Zo hebben we gekozen voor een relatief stille turbine. De raad kan ons bijvoorbeeld ook verzoeken geen knipperende lampjes te gebruiken maar permanente verlichting bovenop de molens. Indien wettelijk mogelijk komen we tegemoet aan dergelijke wensen.”
De Omgevingsraad denkt ook mee over de besteding van het Omgevingsfonds. Dit wordt gevuld met 50 cent per opgewekte MWh, naar schatting zo’n 16.000 euro per jaar. “Wij willen natuurlijk het liefst dat daar duurzame projecten mee uitgevoerd worden, maar de Omgevingsraad mag het bepalen. Als ze er een speeltuin van willen aanleggen, is dat ook prima. Zo lang het maar ten goede komt aan collectieve voorzieningen of activiteiten voor de omgeving.”